Bán đấu giá tài sản là gì?

1.Căn cứ pháp lý

Bán đấu giá tài sản là một dạng của hợp đồng mua bán tài sản. Tuy nhiên, khi mua bán tài sản đầu giá các chủ thể không chỉ phải tuân theo quy định chung của hợp đồng mua bán mà còn phải tuân thủ trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định riêng về đấu giá tài sản. Điều 451 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về bán đấu giá tài sản như sau:

“Điều 451. Bán đấu giá tài sản
Tài sản có thể được đem bán đấu giá theo ý chí của chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật. Tài sản thuộc sở hữu chung đem bán đấu giá phải có sự đồng ý của tất cả các chủ sở hữu chung, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Việc bán đấu giá tài sản phải đảm bảo nguyên tắc khách quan, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên tham gia và được thực hiện theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản”

2.Nội dung

2.1.Khái niệm

Bán đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản công khai để nhiều người có thể được tham gia trả giá mua một tài sản theo phương thức trả giá lên, và phải tuân theo nguyên tắc, trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định. Phương thức trả giá lên là phương thức trả giá từ thấp đến cao cho đến khi có người trả mức giá cao nhất.
Những người tham gia đấu giá phải nộp một khoản lệ phí, đây được xem là điều kiện ràng buộc các chủ thể phải tham gia mua tài sản đấu giá. Khi tham gia đấu giá, người nào không mua được tài sản thì sẽ được trả lại khoản lệ phí đã đóng ban đầu. Vì đấu giá được thực hiện theo phương thức trả giá lên, vì vậy ai trả giá cao nhất thì sẽ mua được tài sản. Mức giá mà bên mua không được thấp hơn  giá khởi điểm, vậy nên nếu không có ai trả giá cao hơn giá khởi điểm thì buổi đấu giá xem như không thành và sẽ được tổ chức lại.
Thông qua hình thức đấu giá tài sản, quyền lợi của các bên được đảm bảo ở mức cao nhất. Bên mua có quyền tự do đưa ra mức giá mà mình cho là hợp lý và đủ điều kiện để mua tài sản đấu giá. Còn bên bán sẽ bán được tài sản ở mức giá cao nhất. 

2.2. Chủ thể

Ngoài hai chủ thể chính trong hợp đồng mua bán tài sản là người có tài sản bán đấu giá và người mua tài sản bán đấu giá, thì đối hình thức bán đấu giá tài sản còn có thêm một chủ thể trung gian là người bán đấu giá tài sản, cụ thể:
-Một là, người bán đấu giá tài sản. Là Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản do Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định thành lập, mỗi tỉnh, thành phố chỉ được thành lập một Trung tâm, Trung tâm là đơn vị sự nghiệp có thu, có trụ sở, tư cách pháp nhân, con dấu là tài khoản riêng, Giám đốc Trung tâm phải là đấu giá viên, các Trung tâm chịu sự quản lý trực tiếp của Sở Tư pháp; hoặc các tổ chức kinh doanh dịch vụ bán đấu giá có tư cách pháp nhân. Với chức năng là trung gian, người bán tài sản đấu giá có quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc tổ chức buổi đấu giá, bảo quản tài sản đấu giá, thông báo niêm yết các thông tin liên quan đến tài sản đấu giá,…
-Hai là, người có tài sản bán đấu giá. Là chủ sở hữu của tài sản hoặc là người được chủ sở hữu ủy quyền bán hoặc là người có quyền bán tài sản thuộc sở hữu của người khác theo quy định của pháp luật. Người có tài sản bán đấu giá ký kết hợp đồng với tổ chức bán đấu giá, để tổ chức bán đấu giá tiến hành bán đấu giá tài sản. Giá khởi điểm của tài sản bán đấu giá do người bán tài sản quyết định, nhưng cần có sự thỏa thuận, bàn bạc, thống nhất với tổ chức bán đấu giá sao cho giá khởi điểm phù hợp với giá thị trường. Theo nguyên tắc chung, chỉ chủ sở hữu mới có quyền định đoạt tài sản, theo đó, tài sản đem bán đấu giá phải theo ý chí của chủ sở hữu. Có thể chính chủ sở hữu tài sản bán hoặc ủy quyền cho người khác thực hiện thay. Tương tự, nếu tài sản thuộc sở hữu chung thì phải có sự đồng ý của tất cả các chủ sở hữu. Trừ trường hợp do pháp luật quy định như: bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự theo quyết định thi hành án của Tòa án, hay trường hợp xử lý tài sản cầm cố thế chấp,…
-Ba là, người mua tài sản bán đấu giá. Là cá nhân hoặc pháp nhân bất kỳ có nguyện vọng tham gia đấu giá tài sản. Trong số những những tham gia mua đấu giá tài sản, người nào trả giá cao nhất thì sẽ được mua tài sản đó. 

2.3.Nguyên tắc

Bán đấu giá tài sản được thực hiện theo nguyên tắc công khai, liên tục, khách quan, trung thực, bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham  gia. Mọi cuộc đấu giá đều phải do đấu giá viên điều hành theo đúng trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản theo quy định của Luật đấu giá tài sản. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh